Zaufanie to podstawa każdej relacji, także tej między mamą a dzieckiem. Niestety zdobycie zaufania naszej pociechy to nie lada wyzwanie. Tym bardziej że często zostaje ona zburzona. Dlaczego zaufanie w relacji z dzieckiem jest tak ważne? Jak budować zaufanie u dziecka? Poznaj moje 10 sposobów na to, jak budować zaufanie w relacji z dzieckiem.

Zaufanie w relacji z dzieckiem – dlaczego jest tak ważne?
Poruszane tematy
- Zaufanie w relacji z dzieckiem – dlaczego jest tak ważne?
- Jak budować zaufanie u dziecka? 10 sposobów
- 1. Dotrzymuj obietnic
- 2. Szanuj uczucia dziecka
- 3. Wspieraj, zamiast oceniać
- 4. Słuchaj uważnie
- 5. Spędzaj czas z dzieckiem
- 6. Przypominaj dziecku, że może Ci ufać
- 7. Pokazuj, że popełnianie błędów jest OK
- 8. Angażuj dziecko w decyzje
- 9. Okazuj czułość
- 10. Otwarta i szczera komunikacja
- Jak odbudować zaufanie u dziecka, jeśli zostało naruszone?
- Jakich błędów unikać, aby budować zaufanie w relacji z dzieckiem?
Zaufanie stanowi fundament zdrowych relacji między rodzicem a dzieckiem. Co istotne, wpływa na jego rozwój emocjonalny i społeczny. W książce „Dorastanie w zaufaniu” Justine Mol podkreśla, że dzieci rodzą się z naturalną ciekawością świata i chęcią współpracy z rodzicami. Autorka wskazuje, że kary i nagrody mogą tłumić wewnętrzną motywację dziecka. Z kolei zaufanie i akceptacja sprzyjają budowaniu samodyscypliny i poczucia bezpieczeństwa.
Odwołam się tutaj jeszcze do jednej pozycji. André Stern w swojej książce „Podróż do nieznanej krainy zaufania” przedstawia historię bohaterki obdarzonej zaufaniem, ukazując, jak bezwarunkowa akceptacja pomaga budować pewność siebie u dziecka. Stern, opierając się na własnych doświadczeniach, pokazuje, że obdarzając dzieci zaufaniem i akceptacją, pozwalamy im rozwijać swój potencjał i stawać się tym, kim naprawdę są.
Dlaczego zaufanie w relacji z dzieckiem jest takie ważne? Polska psycholog Agnieszka Stein w książce „Dziecko z bliska. Zbuduj szczęśliwą relację” tłumaczy, że rodzicielstwo bliskości opiera się na trzech filarach: relacji, regulacji i rozwoju. Podkreśla, że budowanie poczucia zaufania jest kluczowe dla wyznaczania granic, troski o potrzeby swoje i dziecka oraz nauki radzenia sobie z emocjami. Stein zwraca uwagę, że kary i nagrody nie przynoszą trwałych efektów, a prawdziwa więź opiera się na zaufaniu i empatii.
Z kolei Monika Bobulska w artykule „Wartość zaufania w kontekście relacji rodzinnych” zaznacza, że budowanie klimatu zaufania rozpoczyna się w środowisku rodzinnym, a rodzice są pierwszymi osobami, którym ufają dzieci. Od postawy rodziców oraz ich ufności we własne umiejętności zależy, czy dzieci wejdą w świat dorosłych z przekonaniem o własnych kompetencjach i zdolnościach. I powiem Wam, że to mi dało bardzo, ale to bardzo dużo do myślenia. Na co dzień człowiek nie zdaje sobie z tego sprawy, że jako rodzic jest pierwszą osobą, która buduje w maluchu zaufanie.
Pisząc ten artykuł, natchnęłam się także na badania Kingi Michalik dotyczące zaufania w relacjach ucznia z nauczycielem. Badania te pokazują, że rodzaj zaufania wpływa na gotowość uczniów do zwracania się o pomoc w trudnych sytuacjach. Zmiana rodzaju zaufania wpływa również na rodzaj problemów, z jakimi uczniowie zwracają się do nauczycieli, co podkreśla znaczenie zaufania w relacjach edukacyjnych.
A jak budować zaufanie u dziecka? Odpowiedź znajdziesz poniżej
Jak budować zaufanie u dziecka? 10 sposobów
Zastanawiasz się, jak budować zaufanie u dziecka? Przyznam Ci szczerze, bo ja naprawdę nie mam problemu z przyznawaniem się do błędów czy słabości, u mnie nie zawsze było u mnie idealnie. Po rozstaniu z tatą Maksymiliana miałam w sobie bardzo dużo emocji, które wpłynęły na Maksymiliana. Sama moja psychoterapeutka powiedziała, że zachowanie mojego syna nie jest jego zaburzeniem, tylko odzwierciedleniem moich emocji. Potem doszła choroba i śpiączka mamy, co w ogóle było prawdziwym apogeum. Te dwie trudne sytuacje odbiły się na naszym życiu codziennym. Ja byłam kłębkiem nerwów, płakałam, krzyczałam, nie miałam siły na nic, a Maksyś na to niestety patrzył. I to wystarczyło, aby wystąpił problem z naszą komunikacją.
Zdarzyło mi się podnieść głos, krzyknąć. Ale wiecie co? Potrafię przyznać się do błędu. Zawsze podchodziłam do Maksia, tłumaczyłam mu, że źle zrobiłam, że to wynika z mojej nieumiejętności radzenia sobie z emocjami i przepraszałam. Dzięki temu wiedział, że to nie jego wina, że może mi zaufać. Tym samym nauczył się również dużo o emocjach. Wyobraźcie sobie, że kiedy wybucham płaczem, podchodzi do mnie i każe mi oddychać, robiąc wdech i wydech i się uspokoić.
Kiedy on złości się bez powodu, potrafi za chwile przyjść, przytulić się i przeprosić, mówiąc „mamo mam zły dzień i bez powodu się złoszczę. Przepraszam, przytul mnie”. Nawet nie wiecie, jak bardzo jestem dumna z tego! Mam tak wrażliwego syna i tak mądrego. Jednak całe zaufanie w relacji z dzieckiem było długim procesem i ciężką pracą. Co ważne, cały czas nad tym pracuję. Dziś podpowiem Ci, jak budować zaufanie u dziecka i tworzyć piękną relację
1. Dotrzymuj obietnic
Od początku miałam zasadę: obiecuję tylko to, co mogę spełnić. Maksymilian wie, że jeśli coś mu obiecuję, zrobię wszystko, żeby tego dotrzymać. A jeśli czegoś nie jestem pewna – mówię to wprost. Pamiętam, jak moja mama trafiła do szpitala, a Maksio prosił, żebym obiecała mu, że Kasia wróci. Nie mogłam tego zrobić, tym bardziej że lekarze od samego początku nie dawali zbyt dużych szans. Powiedziałam mu wtedy, że niestety nie mogę mu tego obiecać, bo to nie zależy ode mnie. Za to mogę obiecać, że zrobię wszystko, by tęsknota za babcią była jak najmniejsza. To nauczyło go, że moje słowa są szczere i zawsze zgodne z rzeczywistością. Jeżeli jakaś rzecz jest niemożliwa do realizacji jutro, pojutrze np. wyjazd nad morze, to wtedy mu obiecuję, ale że to będzie za jakiś czas, prawdopodobnie bliżej wakacji.
2. Szanuj uczucia dziecka
Jak budować zaufanie u dziecka? Uważnie go słuchać. Choć przyznam, że nie zawsze było łatwe. Maksymilian bardzo przeżywał moje emocje po rozstaniu i chorobie mojej mamy. Jest też bardzo wrażliwym dzieckiem. Szybko się denerwuje, czasem płacze, bo mu źle budowla w LEGO wyszła (to zdecydowanie ma po mnie, całkowity brak cierpliwości). Dlatego od początku starałam się szanować jego uczucia. Nigdy nie mówiłam mu: „Po co płaczesz?”, tylko przytulałam go i pytałam, co się stało, dlaczego ma gorszy dzień. Dzięki temu Maksio zawsze mówi mi, co mu leży na sercu, a my wspólnie szukamy rozwiązania. Jeżeli problem jest teoretycznie błahy np. nie podoba mu się budowla, którą zbudował, tłumaczę mu, że nie da się tak, jak on chce, bo przeczy to prawom fizyki. Znajduję rozwiązanie np. budujemy nową budowlę razem.
3. Wspieraj, zamiast oceniać
Nigdy nie oceniam mojego syna, ale za to zawsze staram się go wspierać. Kiedy się czegoś boi, nie śmieję się i nie bagatelizuję jego lęków. Nie lubię czegoś takiego i jak słyszę „ale z Ciebie beksa, będą się z Ciebie śmiali”, to się we mnie gotuje! Jak tak w ogóle można? Ja zawsze tłumaczę młodemu, że warto pokonać strach, że jestem przy nim i pomogę, kiedy będzie gotowy. To sprawia, że czuje się bezpieczny i wie, że zawsze może liczyć na moje wsparcie. Jakiś czas temu bał się wody. Mówiłam mu, że spróbujemy przełamać strach i za jakiś czas będzie mi za to dziękował. Wchodziłam z nim do wody na rękach i dawałam mu coraz więcej swobody. I wiecie co? Przekonał się i podziękował mi za to! Mocno mnie przytulił i powiedział „Miałaś rację mamo, kocham Cię!”. Dzięki temu łatwiej mu przełamać lęki przed innymi sytuacjami.
4. Słuchaj uważnie
Jeśli szukasz sposobu na to, jak budować zaufanie u dziecka, to przede wszystkim naucz się słuchać dziecka. Słucham Maksymiliana zawsze, nawet jeśli opowiada mi o grze, o której nie mam pojęcia. A kiedy mówi o czymś ważniejszym – słucham jeszcze uważniej i zawsze staram się odpowiedzieć. To pokazuje mu, że jego słowa są dla mnie ważne, że jego emocje i przeżycia mają znaczenie.
5. Spędzaj czas z dzieckiem
Wspólne gotowanie, gry planszowe, spacery – to wszystko buduje więź i zaufanie. To właśnie podczas takich chwil Maks otwiera się i opowiada mi o swoich troskach i radościach.
Jako samotna matka często zmagam się z brakiem czasu, ale robię wszystko, aby jak najwięcej czasu spędzać z Maksiem. Wiem, że to buduje naszą relację.

6. Przypominaj dziecku, że może Ci ufać
Co jakiś czas proszę Maksymiliana, żebyśmy usiedli, przestali się wygłupiać i porozmawiali. Oczywiście dostosowuję komunikację do jego wieku. Rozmawiamy wtedy o różnych rzeczach w tym o budowaniu zaufania w relacji z dzieckiem. Przypominam mu, że zawsze może na mnie liczyć i mi ufać. Żeby pamiętał, że jestem jego mamą, do której może się zwrócić ze wszystkim. A to, że jestem na niego zła, że np. nie posprzątał swojego pokoju, nie zmienia tego faktu. Chcę, aby o tym wiedział. Ciebie też zachęcam do takich rozmów, aby przypominać swoim pociechom, że mogą na nas zawsze liczyć.
7. Pokazuj, że popełnianie błędów jest OK
Każdy z nas popełnia błędy – i to jest w porządku. Jednak jak budować zaufanie u dziecka w związku z błędami? Ważne jest jednak, by uczyć dziecko, że za błędy warto brać odpowiedzialność, przepraszać i wyciągać z nich wnioski. W naszej relacji z Maksymilianem to podstawowy element budowania zaufania. Dzięki temu wie, że ma prawo do pomyłek, ale też, że ważne jest, by umieć je naprawiać i przepraszać. Co ważne, ja również przepraszam, gdy wina leży po mojej stronie!
8. Angażuj dziecko w decyzje
Dziecko, które czuje, że jego zdanie się liczy, bardziej ufa rodzicom. Staram się angażować Maksymiliana w różne decyzje – od wyboru obiadu po planowanie weekendowych wyjazdów.
9. Okazuj czułość
Przytulanie, głaskanie, ciepłe słowa – to wszystko buduje poczucie bezpieczeństwa i bliskości. Nawet gdy Maksymilian ma gorszy dzień, zawsze staram się pokazać mu, że jest kochany i akceptowany bez względu na wszystko.
10. Otwarta i szczera komunikacja
Jak budować zaufanie u dziecka? Mów dziecku prawdę, nawet jeśli jest trudna. Unikaj kłamstw i sekretów, które mogą podważyć zaufanie. Wyjaśniaj dziecku swoje decyzje i działania, aby rozumiało, dlaczego postępujesz w dany sposób.
Jak odbudować zaufanie u dziecka, jeśli zostało naruszone?
Wiesz już, jak budować zaufanie u dziecka. A co jeżeli zburzysz swoją pracę? Jak odbudować zaufanie u dziecka? Przede wszystkim pamiętaj, że każdemu z nas zdarzają się błędy. Ważne jest, by potrafić się do nich przyznać. Jeśli zdarzy mi się zareagować zbyt emocjonalnie, zawsze przychodzę do Maksia, tłumaczę, przepraszam i wyjaśniam, skąd wzięło się moje zachowanie. To uczy go, że każdy ma prawo do błędów, ale też, że warto brać za nie odpowiedzialność. Dzięki temu dziecko uczy się, że przepraszanie nie jest oznaką słabości, lecz siły i dojrzałości.
Ważne jest także, aby słuchać uczuć dziecka i pozwolić mu wyrazić, jak nasze zachowanie na nie wpłynęło. Akceptując jego emocje, pokazujemy, że są one ważne i że liczymy się z jego perspektywą. Na przykład, jeśli w pośpiechu nakrzyczę na Maksia, bo się spóźniamy, później wracam do tej sytuacji i mówię: „Przepraszam, że na Ciebie nakrzyczałam. Byłam zestresowana, ale to nie znaczy, że mogę tak reagować. Wiem, że to mogło być dla Ciebie nieprzyjemne – chcesz mi o tym opowiedzieć?” Taka rozmowa pomaga mu zrozumieć emocje – zarówno moje, jak i swoje. Jeżeli coś się wydarzyło, to podpowiem Ci jak odbudować zaufanie u dziecka:
- Uznaj swoje błędy i szczerze przeproś. Pokazanie dziecku, że potrafimy przyznać się do winy, uczy je odpowiedzialności i uczciwości. Przykład: „Wiem, że obiecałam pobawić się z Tobą, a zamiast tego zajęłam się pracą. Przepraszam, to było niesprawiedliwe i rozumiem, że mogłeś się poczuć smutny.”
- Otwarcie rozmawiaj o trudnych emocjach. Dziecko powinno wiedzieć, że jego emocje są ważne i że może o nich mówić bez obawy przed oceną. Przykład: „Widzę, że jesteś smutny, chcesz mi powiedzieć, co się stało? Jestem tu, żeby Cię wysłuchać.”
- Daj dziecku czas i przestrzeń. Czasem dziecko potrzebuje chwili, by poradzić sobie z emocjami – nie należy na siłę wymuszać rozmowy, jeśli nie jest na nią gotowe.
- Bądź konsekwentnym w swoich działaniach. Dziecko musi widzieć, że nasze słowa idą w parze z czynami. Jeśli obiecujemy coś, powinniśmy tego dotrzymać, a jeśli nie możemy, wyjaśnijmy dlaczego.
Jakich błędów unikać, aby budować zaufanie w relacji z dzieckiem?
Jesteśmy tylko ludźmi, nie robotami, więc to normalne, że popełniamy błędy. Najważniejsze to się na nich uczyć, wyciągać z nich lekcje. Podpowiem Ci także, jakich błędów należy unikać, gdy zastanawiasz się nad tym, jak budować zaufanie u dziecka czy też próbujesz je odbudować:
BŁĄD | CO TAKI BŁĄD MOŻE ZROBIĆ W RELACJI Z DZIECKIEM |
---|---|
Kłamstwa i sekrety | Wszelkie kłamstwa sprawiają, że dziecko czuje się oszukane i traci poczucie bezpieczeństwa. Przykładowo obiecujesz, że coś zrobisz, ale nie masz zamiaru tego dotrzymać, myśląc, że dziecko zapomni – to podkopuje zaufanie. |
Nadmierna kontrola i brak prywatności | Niszczą poczucie autonomii dziecka i mogą prowadzić do buntu lub wycofania. |
Bagatelizowanie uczuć dziecka | Sprawia, że dziecko czuje się nieważne i niezrozumiane, co osłabia więź. Przykład: „Nie przesadzaj, to nic takiego” – dziecko uczy się, że jego emocje nie mają znaczenia. |
Niedotrzymywanie obietnic | Uczy dziecko, że nie można na nas polegać, co prowadzi do braku zaufania. Przykład: Obiecanie wspólnej zabawy i odwoływanie jej bez wyjaśnienia sprawia, że dziecko czuje się zawiedzione i nieważne. |