Categories Zdrowie & sport

Witamina B1 i jej funkcje w organizmie

Witamina B1, czyli tiamina, jest niezbędna w codziennej diecie, ponieważ pełni wiele ważnych funkcji. Jaka jest jej rola? Czym grozi niedobór? I jakie są źródła witaminy B1?

witamina b1

Witamina B1 (Tiamina) i jej funkcje w organizmie

Omawiając witaminy z grupy B w jednym z ostatnich wpisów, wspomniałam o witaminie B1,o której dziś nieco więcej opowiem. Od siebie dodam, że tiamina to pierwsza witamina z grupy B, odkryta przez naukowców. Stąd liczba „1”. Tak jak i pozostałe witaminy z grupy B, tak i ta jest rozpuszczalna w wodzie oraz pomaga przekształcić ludzkiemu organizmowi żywność w energię.

Uznaje się, że witaminę tą odkryto w XIX wieku. To właśnie wtedy holenderski naukowiec zaobserwował, że zwierzęta, które karmione są ryżem poddanym polerowaniu oraz łuszczeniu, mają takie same symptomy chorobowe, co ludzie, którzy chorują na beri-beri. Uważał, że ryż jest pozbawiony niezbędnych dla organizmu substancji. I rzeczywiście była to prawda.

Natomiast tiaminę wyizolowano dopiero w 1912 roku i to przez biochemika polskiego pochodzenia, Kazimierza Funka. Co ciekawe, był on twórca podstaw nauki o witaminach. I to on odkrył witaminę, poszukując antidotum na chorobę Beri-Beri. Wyodrębnił on tiaminę z otrębów ryżowych. Na podstawie badań okazało się, że witamina ta zwalcza objawy Beri-Beri. Natomiast w późniejszym czasie odkryto, że ma również inne właściwości m.in., że odgrywa ważną rolę w przemianie węglowodanów.

Witamina B1 jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu, a także spieranie procesów metabolicznych zachodzących w organizmie człowieka. Ponadto:

  • wpływa na prawidłową pracę układu nerwowego m.in. przekazuje bodźce odbierane ze środowiska,
  • wspomaga funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego,
  • wspiera układ immunologiczny,
  • wykazuje właściwości antyoksydacyjne,
  • bierze udział w procesie przemiany glukozy i zastosowania jej do produkcji energii,
  • reguluje gospodarkę wapniową w organizmie.

Co ciekawe, na podstawie przeprowadzonych badań przez brytyjskich naukowców z Warwick University, stwierdzono, że witamina B1 może odwrócić wczesne uszkodzenie nerek, które wystąpiło u osób ze zdiagnozowaną cukrzycą typu 2.

Warto dodać, że zapasy tiaminy są na bieżąco zużywane na potrzeby metaboliczne. U osób, które stosują zdrowa i zbilansowaną dietę, raczej nie dochodzi do znacznych niedoborów witaminy B1.

Właściwości witaminy B1

Witamina B1 przede wszystkim przetwarza składniki odżywcze, które są zawarte w pożywieniu, a następnie wykorzystuje je jako paliwo.

Jej zadaniem jest także wspieranie prawidłowego funkcjonowaniu mózgu. Tiamina przekazuje sygnały nerwowe, pomaga w prawidłowym rozwoju osłonek mielinowych wokół nerwów. Jej niedobór może prowadzić do demencji, apatii, zmęczenia, a także problemów z pamięcią.

Tiaminę stosuje się także w celu zwiększenia energii, walki ze stresem oraz zwiększeniem zdolności uczenia się.

Gary E. Gibson uważa, że istnieją powiązania między niedoborem tiaminy a chorobą Alzheimera. Twierdzi, że oba przypadki wiążą się z problemami poznawczymi oraz zmniejszają metabolizm glukozy w mózgu. W przeprowadzonych badaniach chorzy pacjenci byli leczeni suplementami witaminy B1 w dawce 100 mg dziennie i odczuli ulgę. Z tego względu jest teza, że witamina B1 zapobiega chorobie Alzheimera.

Stosuje się ją także w przypadku zaburzeń nerwowych m.in. przy porażeniu Bella czy stwardnieniu rozsianym.

Ponadto bierze udział w procesie produkcji neuroprzekaźnika acetylocholiny, służącego do przekazywania między nerwami i mięśniami. Dodatkowo ten neuroprzekaźnik gwarantuje prawidłowe funkcjonowanie naszego serca. W sytuacji, gdy tiaminy jest za mało, może dojść do zaburzeń czynności serca. Co ciekawe, osoby cierpiące na zastoinową niewydolność serca, wykazały poprawę wyników echokardiograficznych po dożylnym przyjmowaniu witaminy B1 przez siedem dni.

Kolejną ważną właściwością tiaminy jest to, że jest silnym przeciwutleniaczem. Dzięki temu chroni organizm przed oznakami starzenia. Minimalizuje ryzyko pojawienia się zmarszczek, plam starczych oraz chorób, związanych z wiekiem.

Nie wiem, czy wiecie, ale tiamina uczestniczy także w procesach metabolicznych, które mają miejsce we włosach, paznokciach oraz skórze. Odgrywa istotną rolę w wytwarzaniu podstawowych budulców włosa. Z tego względu zaleca się suplementację witaminy w przypadku problemów z nadmiernym wypadaniem włosów. Ma także wpływ na prawidłową pracę gruczołów łojowych. Jej niedobór prowadzi do rozregulowania się gruczołów i produkcji zbyt dużej ilości sebum, czego skutkiem jest przetłuszczona skóra głowy. To z kolei może prowadzić do łojotoku oraz łojotokowego zapalenia skóry. Niedobór witaminy B1 osłabia włos i to na całej jego długości. Kosmyki są łamliwe, matowe, kruszą się oraz rozdwajają.

Co ciekawe, tiamina odgrywa ważną rolę w funkcjonowaniu układu hormonalnego. Reguluje czynność tarczycy, wpływając na syntezę jej hormonów.

Jak już wcześniej wspomniałam, tiamina odegrała ważną rolę w chorobie beri-beri. Choroba ta spowodowana jest długotrwałym niedoborem witaminy B1. Do początkowych objawów tej choroby zalicza się:

  • zmęczenie,
  • brak apetytu,
  • spadek masy ciała,
  • kołatanie serca,
  • obniżone ciśnienie tętnicze.

Natomiast w późniejszym czasie występują różne symptomy i zależą od rodzaju beri-beri. Obecnie choroba ta występuje bardzo rzadko.

Witamina B1 – zapotrzebowanie i dawkowanie

Zapotrzebowanie na witaminę B1 różni się w zależności od wieku oraz płci i przedstawia się następująco:

Dzieci:

  • od 1. do 3. roku życia – 0,5 mg,
  • od 4. do 6. roku życia – 0,6 mg,
  • od 7. do 9. roku życia – 0,9 mg.

Nastolatkowie:

  • dziewczęta od 10. do 12. roku życia – 1 mg,
  • chłopcy od 10. do 12. roku życia – 1 mg,
  • dziewczęta od 13. do 18. roku życia – 1,1 mg,
  • chłopcy od 13. do 18. roku życia – 1,2 mg.

Osoby dorosłe:

  • kobiety – 1,1 mg,
  • kobiety w ciąży – 1,4 mg,
  • kobiety karmiące – 1,5 mg,
  • mężczyźni – 1,3 mg.

Występowanie witaminy B1 w żywności

Witamina B1 znajduje się w wielu produktach zarówno pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego. Głównym źródłem tiaminy są warzywa, mięso, a także produkty zbożowe. Co ważne, produkty powinny być pełnoziarniste, ponieważ podczas oczyszczania produktów zbożowych usuwa się zewnętrzne łuski bogate właśnie w tiaminę. Z tego względu  niedoborem witaminy B1 byli zagrożeni Azjaci, których dieta opierała się na białym ryżu. Tiamina występuje w :

  1. Warzywach m.in.: zielony groszek, dynia, ziemniaki, kalafior, szparagi, nasiona słonecznika, pomidory, sałata rzymska, jarmuż, szpinak, brukselka, fasola i bakłażan.
  2. Owocach m.in.: pomarańcze.
  3. produktach mlecznych m.in.: jogurt, mleko, ser cheddar.
  4. Produktach zbożowych m.in.: płatki owsiane, płatki żytnie.
  5. Orzechach m.in.: pistacje, orzechy brazylijskie, orzechy makadamia, orzechy pekan, orzeszki ziemne.
  6. Mięsie m.in. wieprzowina i wołowina.

witamina b1 niedobory

Źródła witaminy B1

Źródła witaminy B1 to przede wszystkim:

  • pełnoziarniste produkty zbożowe,
  • soczewica,
  • rośliny strączkowe: fasola, groch,
  • jaja,
  • chleb graham,
  • mleko,
  • pestki słonecznika,
  • otręby pszenne,
  • kasza jaglana oraz gryczana,
  • orzechy archaidowe oraz pistacjowe,
  • warzywa: kalafior, szparagi, pomidory, por,
  • owocwe: maliny, banany, jabłka, mandarynki, śliwki,
  • mięso wieprzowe, wołowe, drobiowe
  • drożdże piwne.

Pamiętaj, że obróbka termiczna produktów zmniejsza zawartość witaminy B1 w żywności.

Przyczyny i objawy niedoboru witaminy B1

Ze względu na to, że tiamina pełni bardzo ważne funkcje w organizmie człowieka, jej niewystarczająca ilość może prowadzić do wielu konsekwencji. Niedobór witaminy B1 objawia się:

  • osłabieniem,
  • zmęczeniem,
  • zaburzeniami pamięci,
  • depresją,
  • skurczami oraz osłabieniem siły mięśni,
  • mrowieniem, drętwieniem, a także obrzękami kończyn.

Warto zaznaczyć, że witamina B1 jest przechowywana w mięśniach szkieletowych, nerkach, sercu oraz mózgu. Zapas jej w naszym organizmie jest ograniczony i wynosi, Według National Institutes of Health (NIH), około 25-30 mg. Zazwyczaj zapasy wyczerpują się w ciągu około 2-3 tygodni, a to z tego względu, że biologiczny okres półtrwania wynosi od 9 do 18 dni. Przyczyny niedoboru witaminy B1 wynikają m.in.:

  • ze zwiększonego zapotrzebowania na witaminę w przypadku ciąży oraz bycia na diecie wysokowęglowodanowej,
  • ze zmniejszonego spożywania tiaminy, wynikającego z diety ubogiej w produkty z witaminą B1 lub w sytuacji, gdy jest upośledzone wchłanianie,
  • przy zwiększonej utracie witaminy przez nerki.

Mozę wystąpić również w przypadku nadużywania alkoholu oraz przy chorobach przewlekłych takich jak cukrzyca i choroby nowotworowe.  Do grup ryzyka niedoboru tiaminy zalicza się:

  • osoby, u których zdiagnozowano cukrzycę,
  • osoby dializowane,
  • osoby leczone przewlekłe niektórymi lekami np. lekami moczopędnymi,
  • osoby, które nadmiernie spożywają alkohol,
  • osoby o wybiórczej diecie np. weganie, wegetarianie (a także w przypadku źle zbilansowanej diety, ubogiej w produkty, które są źródłem tiaminy).

Na zmniejszoną ilość tiaminy w organizmie wpływają takie czynniki, jak zaburzenia wchłaniania w jelicie cienkim, co wiąże się ze stosowaniem niektórych leków i antybiotyków.

tiamina

Nadmiar witaminy B1 – czym się objawia?

Nadmiar witaminy B1 jest naprawdę rzadkim zjawiskiem, ponieważ tiamina ma ograniczoną zdolność wchłaniania z przewodu pokarmowego. Natomiast jej nadmierne ilości są wydalane z moczem. Warto jednak mieć na uwadze, że długotrwałe przyjmowanie witaminy B1 może mieć skutki uboczne, objawiające się:

  • arytmią serca,
  • zawrotami głowy,
  • drżeniem rąk,
  • reakcjami alergicznymi.

Kiedy suplementować witaminę B1?

Tiaminę zalicza się do jednych z najważniejszych witamin, które wpływają na funkcjonowanie naszego organizmu. Mimo tego, że znajduje się ona w wielu różnorodnych produktach pochodzenia zwierzęcego i roślinnego, to istnieją grupy osób, które spotykają się z jej mniejszy lub większym niedoborem. W takiej sytuacji warto rozpocząć suplementację, która pomoże uzupełnić jakiekolwiek niedobory.

Witamina B1 suplement jest szczególnie polecana osobom, które są narażone na jej niedobory. Są to osoby:

  • starsze, aktywne fizycznie i uprawiające wyczynowo sport (polecam Ci zapoznać się z wpisem suplementy dla biegaczy),
  • pracujące umysłowo,
  • narażone na długotrwały stres.

Jeśli chcesz suplementować tiamininę, polecam Ci suplement healthlabs Vitamin B Complex. Marka health labs opinie ma bardzo dobre. Vitamin B Complex to kompleks witamin z grupy B, który:

  • wspiera układ nerwowy,
  • wspiera układ odpornościowy,
  • zwalcza usługę zmęczenia,
  • pozwala zyskać lepsze samopoczucie

<< NA HASŁO niedoskonalamama MACIE 10% ZNIŻKI PRZY ZAKUPACH Suplementów >>

 

Pamiętaj, aby przed rozpoczęciem suplementacji tiaminy, skontaktować się z lekarzem. Warto zbadać sobie poziom witaminy B1 i na podstawie otrzymanego wyniku, lekarz dobierze odpowiednią dawkę. W przypadku niedoboru będzie trzeba znaleźć przyczynę tego zjawiska.

 

Wpis zawiera link afiliacyjny.

 

1 comment

Pati says:

Nie miałam pojęcia, ze witamina b1 jest taka ważna

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *