Dziecko bez ojca to niestety dość powszechne zjawisko. Jaki wpływ na dziecko ma wychowanie bez ojca? jaka jest rola ojca w rodzinie, zarówno w życiu chłopca i dziewczynki?

Dziecko bez ojca. Rola ojca w rodzinie

Zanim przejdę do wywiadu z Panią psycholog, troszkę prywatnych informacji. Jeśli mnie znacie lub śledzicie, to wiecie, że wychowywałam się bez taty. Czyli jestem tytułowe „dziecko bez ojca”. Mój tato zmarł, jak miałam dokładnie 2 lata i 4 miesiące. Nie pamiętam go. Może i dobrze? Bo nie miałam za kim tęsknić. Z opowieści mamy wiem, że początkowo go pamiętałam. Był bardzo dobrym tatusiem, więc pytałam o niego. Później niestety moja pamięć go wyparła. Zamiast taty miałam cudownego dziadka, który wskoczyłby za mną w ogień. Cudowne siostry mojej mamy i ich mężów, dwie cudne babcie i drugiego dziadka. Z takim teamem nie było mowy o tym, abym odczuła brak ojca. Mój dziadek (dopóki mu starczyło sił) uczył mnie wszystkiego, w tym jazdy na rowerze, grania w piłkę, jazdy na rolkach i nauczył mnie pływać przy pomocy wujka. Dziadkowie zaszczepili we mnie miłość do sportu i to tak, ze zamiast wieczorynki leciał mecz 😀 Sprytni byli!

Tak czy siak, przez wiele lat nie brakowało mi niczego, a tym bardziej miłości. Można określić mnie jako dziecko bez ojca, ale za to ze sztabem ludzi, którzy dali mi ogrom miłości, radości, czyli to, co dałby mój tato. Moja cała rodzina z mamą na czele stanęła na głowie, abym tylko nie poczuła, że czegoś mi w życiu brakuje.

Niestety, nie każdy ma takie szczęście. I niestety, przychodzi taki moment, w którym taty brakuje. Mi go zabrakło, kiedy dorosłam. Kiedy potrzebowałam porady, pomocy. I kiedy urodził się Maksyś, a ja wiedziałam, że będzie miał tylko jednego dziadka…

Rola ojca w rodzinie jest niezwykle ważna. Jego brak ma ogromny wpływ. Dlatego postanowiłam przygotować dla Was krótki wywiad z psycholog. Na pytania odpowiada Wiktoria Walenista.

Dziecko bez ojca. Jaki wpływ na dziecko ma wychowanie bez ojca? – wywiad

SANDRA: Niestety dziecko bez ojca to dość powszechne zjawisko. Jaki wpływ na dziecko ma wychowanie bez ojca?

WIKTORIA WALENISTA: Konsekwencje wychowywania bez ojca mogą być bardzo różne, ale zazwyczaj będą one trudne i problematyczne dla dziecka. Warto też rozróżnić, czy brak ojca jest spowodowany jego śmiercią czy odejściem od rodziny (np. z powodu rozstania rodziców, separacji czy rozwodu). Dziecko po śmierci taty przeżywa ogrom trudnych emocji i wewnętrznych przeżyć, po doświadczeniu tych ciężkich uczuć jest zazwyczaj w stanie poukładać sobie myśli na nowo i zacząć żyć w nowej rzeczywistości. Odejście ojca także powoduje problematyczne i trudne stany w psychice dziecka. Mały człowiek może zacząć oskarżać i obwiniać samego siebie za rozstanie rodziców. Dziecko może doświadczać różnych lęków, stanów depresyjnych i poczucia, że nie zasługuje na miłość. Brak wsparcia i pomocy w tym czasie dla dziecka, może mieć znaczące skutki w życiu dorosłym.

SANDRA: Jaka jest rola ojca w rodzinie?

WIKTORIA WALENISTA: Warto zaznaczyć i pamiętać, że ojciec pełni bardzo ważną rolę w kształtowaniu i wychowywaniu dzieci. Aby dziecko mogło się prawidłowo i zdrowo rozwijać psychicznie i emocjonalnie, potrzebuje miłości, wsparcia i wzoru dobrego ojca. Coraz częściej możemy zaobserwować, że role matki i ojca zaczynają się przeplatać wzajemnie i jako społeczeństwo zaczynamy odchodzić od tradycyjnego podziału rodziny. Kobiety coraz częściej spełniają się przedsiębiorczo i ekonomicznie, co ma także duże odzwierciedlenie w funkcjonowaniu rodziny. Natomiast mężczyźni zaczynają bardziej angażować się w obowiązki domowe i rodzinne.

SANDRA: Jaki ma wpływ wychowanie bez ojca na dziewczynki?

WIKTORIA WALENISTA: Jedną z poważniejszych konsekwencji dla dziewczynki, jakie wypływają z wychowania bez ojca, jest problem z poczuciem własnej wartości i budowaniem siebie jako kobiety. Dziewczynki mają większą trudność w budowaniu wartościowych relacji, ponieważ nie widziały na przykładzie rodziców, jak taki związek powinien wyglądać. Jako dorosłe kobiety, częściej szukają potwierdzenia, że są wartościowe i wystarczające. Bardzo pomocnym narzędziem w tych trudnościach jest praca nad poczuciem własnej wartości i swoimi zasobami. Dzięki temu dziewczynka sama odkrywa i zauważa, ile jest warta i że jest ważna.

SANDRA: Jaki ma wpływ wychowanie bez ojca na chłopca?

WIKTORIA WALENISTA: Mądry i kochający ojciec ma duży wkład w kształtowanie się i budowanie syna jako mężczyzny. Brak taty w życiu chłopca może powodować trudności w nabywaniu pewnych umiejętności i wykształcaniu w sobie pewnych cech. Rodzice są dla swoich dzieci autorytetem, a pochwały i słowa wsparcia z ich strony budują w nich pewność siebie oraz pozytywne postrzeganie swoich zdolności.

SANDRA: Co powinna zrobić mama, która wychowuje dzieci bez ojca?

WIKTORIA WALENISTA: Matka, która wychowuje dzieci bez ojca, przede wszystkim nie powinna brać nadmiaru obowiązków i odpowiedzialności na swoje barki. Mama kocha swoje dzieci i się o nie troszczy, ale powinna także pamiętać, że nie jest w stanie dać dziecku podwójnej miłości – czyli kochać także jak ojciec.

Jeśli mama czuje, że jest jej bardzo ciężko lub nie daje rady, to dobrym rozwiązaniem jest skorzystanie z pomocy specjalisty, które pomoże jej wzmocnić ją psychicznie i emocjonalnie. W razie problemów finansowych i materialnych, warto zwrócić się o pomoc do Ośrodka Pomocy Społecznej czy innych miejsc, które pomagają ludziom w potrzebie.

SANDRA: Co traci dziecko, które wychowuje się bez ojca?

WIKTORIA WALENISTA: Brak ojca w życiu dziecka dotyka je na wielu płaszczyznach. Miłość, wsparcie i pomoc płynące od obojga rodziców, są zazwyczaj silniejsze niż kiedy daje je tylko jedno. Brak rodzica narusza strefę poczucia bezpieczeństwa i budowania odpowiedniej samooceny u dziecka. Nad konsekwencjami wychowywania się bez ojca można skutecznie pracować – z pomocą psychologa można wyleczyć rany, jakie dziecko doświadczyło w swoim życiu.

SANDRA: Jakie są największe obawy mamy, gdy wychowuje dziecko bez ojca i jak sobie z nimi poradzić?

WIKTORIA WALENISTA: Jedną z głównych obaw mamy jest to, czy będzie w stanie poradzić sobie z wychowaniem dzieci sama i zapewni swoich pociechom odpowiednie warunki do życia.

Dobrze jest, kiedy zarówno matka, jak i dzieci, mają wspierające otoczenie, na którym mogą polegać. Pozytywnie wpływającym podejściem dla dzieci jest, kiedy mogą znaleźć swój wzorzec mężczyzny w kimś innym – np. dziadku czy wujku. Kochający i mądry dziadek/wujek może zrekompensować wiele potrzeb dzieci, które wynikają z braku ojca.

SANDRA: Kiedy mama powinna skorzystać z porady psychologa?

WIKTORIA WALENISTA: Kiedy tylko będzie odczuwała taką potrzebę. Nie ma odpowiedniego momentu na skorzystanie z porady i pomocy psychologa – to kwestia bardzo indywidualna, więc każdy sam decyduje kiedy pojawia się u niego moment na skorzystanie z czyjeś pomocy.

Trzeba mieć na uwadze, żeby nie czekać na punkt krytyczny, kiedy wyczerpią się nasze zasoby i siły, ponieważ wtedy trudniej jest wyleczyć swoje bolące rany.

SANDRA: Jakie obowiązki powinna przejąć mama, a o jakich zapomnieć?

WIKTORIA WALENISTA:Kobieta sama powinna zadecydować, jakie obowiązki będą na jej siły i możliwości, a jakie będą dla niej zbyt dużym obciążeniem (zarówno psychicznym, jak i fizycznym). Mama nie musi za wszelką cenę przejmować roli ojca i próbować zastąpić ojca. Najpierw powinna zadbać o siebie i spełniać się jako matka dla swoich dzieci. Trzeba też mieć na uwadze, że każda osoba będzie preferowała inny zakres obowiązków i zadań, dlatego mama nie musi koniecznie wykonywać wszystkich “matcznych” czynności.

I na koniec, bardzo ważna kwestia – warto odpuścić sobie codzienną doskonałość, bo może przeszkadzać w macierzyństwie. Ogarnianie domu i życia można zastąpić, ale nikt nie zastąpi obecności matki swoim dzieciom. Dlatego zamiast skupiać się na idealnym czyszczeniu podłóg, wymyślnym pleceniu warkoczy czy odrobionych lekcji na 5 – lepiej zatraćmy się w rozmowie, przytuleniu i codziennej obecności przy dziecku.