Dziecko niepełnosprawne w rodzinie

Żyjemy w czasach, gdzie ludzi nie dziwi wiele zachowań. Niestety wciąż niewiele osób wie, jak się zachować, gdy widzi niepełnosprawne dziecko. I dotyczy to nie tylko obcych osób, ale i rodzinę. Dziecko niepełnosprawne w rodzinie – jak wspierać rodziców i rodzinę? Przedstawiam Wam wywiad. Na moje pytania odpowiada psycholog Wiktoria Walenista.

Temat niepełnosprawności jest mi bardzo bliski, ponieważ nie w rodzinie, ale u osoby, która jest jak rodzina, jest niepełnosprawne dziecko. I to od dawna, bo gdy skończyłam 7 lat to nawiązała się przyjaźń między mną a bratem niepełnosprawnego chłopaka i naszymi mamami. Od tamtego czasu uczestniczę w życiu niepełnosprawnego, a on w moim. Ponadto, przez wiele lat uczestniczyłam w różnych wydarzeniach, spotkaniach z dziećmi i osobami niepełnosprawnymi (moja mama pracowała w placówce dla osób dorosłych niepełnosprawnych), więc przebywałam wśród takich ludzi. Zawsze powtarzam, że rodzice dzieci niepełnosprawnych są cudowni. Zawsze ich podziwiam – ich miłość i poświęcenie. Bo nie ukrywajmy, ale wychowanie chorego malucha to jest prawdziwe poświęcenie.. Nie zawsze rodzina potrafi, nie zawsze chce wspierać.

Jeśli masz dziecko niepełnosprawne w rodzinie, to mam nadzieję, że wywiad z psycholog pomoże Ci rozwiać wątpliwości. Poruszyłyśmy kwestię, jak przygotować również naszego maluszka do poznania, obcowania i wychowywania się z dzieckiem niepełnosprawnym.

Niepełnosprawne dziecko w rodzinie – wywiad z psycholog

Sandra: W jaki sposób wspierać rodziców, gdy jest dziecko niepełnosprawne w rodzinie?

Wiktoria Walenista: Najczęściej najbardziej skutecznym wsparciem dla rodziców i rodziny jest obecność i chęć zaoferowania pomocy. W zależności od rodzaju niepełnosprawności, pomoc może być różnorodna i przybierać różne formy. Warto szczerze i otwarcie porozmawiać o potrzebach rodziny – jeśli oczywiście chcą i są w stanie o nich mówić. Będąc przy rodzinie i dziecku, możemy często zauważyć i wyczuć, co w danym momencie potrzebują i w miarę możliwości postarać się im pomóc.

Sandra/l Jak powinna wyglądać pomoc, wspieranie rodziców z dzieckiem niepełnosprawnych? Chodzi mi o bliskie osoby, czyli dziadkowie, najbliższe wujostwo?

Wiktoria Walenista: Często bliskie osoby potrzebują zostać wysłuchanymi i zrozumianymi, ponieważ wyzwania dnia codziennego, nierzadko bywają dla nich bardzo trudnymi. Często też bliscy potrzebują obecności, w której mogą poczuć się bezpiecznie i spokojnie. Empatia i zaangażowanie w relacje, daje uczucie ulgi i wytchnienia, ponieważ dzięki temu rodzina dziecka nie czuje się w tym wszystkim sama.

Warto też być otwartym na inne rodzaje pomocy – materialna, finansowa, społeczna. Nierzadko opieka nad dzieckiem niepełnosprawnym jest wymagająca i kosztowna, a każde najmniejsze wsparcie może okazać się zbawienne.

Sandra: Wśród moich bliskich mamy osobę niepełnosprawną – autystyka. To tak bliskie osoby, mogę powiedzieć, ze mamy dziecko niepełnosprawne w rodzinie. Kiedy powinnam rozmawiać z moim synkiem, Maksymilianem na temat tej osoby? W jakim wieku powinien być syn, aby rozpocząć rozmowy?

Wiktoria Walenista: Warto uczyć dzieci wrażliwości i empatii już od najmłodszych lat. Dzieci często instynktownie potrafią nawiązać piękną relację z dzieckiem, które ma pewne trudności. Można już od pierwszych lat życia dziecka rozmawiać o wyzwaniach, z jakimi mogą zmagać się inne dzieci – oczywiście rozmawiamy w delikatny sposób, “dziecięcym” językiem, aby mogło poznawać otaczające go otoczenie. Kiedy dziecko jest starsze, możemy rozmawiać z nim o innych aspektach związanych z niepełnosprawnością. Warto tutaj słuchać i obserwować dziecko, ponieważ każdy indywidualnie dojrzewa do pewnych tematów – dlatego dla jednego dziecka rozmowa o osobie niepełnosprawnej będzie spokojnym doświadczeniem, natomiast dla innego dziecka to będzie trudne.

Sandra: A jak wytłumaczyć dziecku, że bliska osoba jest chora? Od czego zacząć?

Wiktoria Walenista:Dziecko powinno stopniowo dowiadywać się o chorobie bliskiej osoby. Warto stworzyć odpowiednie warunki do rozmowy i być otwartym na pytania. Dziecko być może samo będzie pytać, co chce się dowiedzieć, a może nawet już będzie posiadało jakieś informacje. Pozwólmy dziecku na mówienie o swoich emocjach i przeżywanie ich, ponieważ taki temat zapewne będzie dla niego trudnym doświadczeniem.

Sandra: A czego nie mówić dziecku? Czego unikać, aby go nie zrazić?

Nie musimy mówić dziecku o zbyt wielu szczegółach i dokładnych aspektach choroby – zazwyczaj dziecku wystarczają ogólne i proste informacje. Zdecydowanie też nie okłamujmy dziecka, ponieważ dziecko prędzej czy później będzie poznawało prawdę, a oszukany maluch może stracić do nas zaufanie. Jeśli czujemy, że tracimy kontrolę nad swoimi emocjami, to nie przytłaczajmy nimi dziecka – warto wtedy poszukać pomocy u bliskiej zaufanej osoby lub specjalisty, jeśli nie potrafimy poradzić sobie z sytuacją. Nie przerywajmy też gwałtownie rozmowy z dzieckiem, ponieważ może poczuć się wtedy zakłopotane – jeśli coś zakłóca rozmowę, zapewnijmy dziecko, że wrócimy do rozmowy w najbliższym czasie.

Sandra: Jak powinna wyglądać socjalizacja dziecka z osobą / dzieckiem niepełnosprawnym w rodzinie?

Wiktoria Walenista: Przede wszystkim, należy dać dziecku czas na zapoznanie i zaznajomienie się w nowej sytuacji. Warto dużo rozmawiać z dzieckiem na temat niepełnosprawności i być uważnym na jego emocje i myśli. Obserwowanie malucha i rozmowa z nim, pozwoli nam wyczuć, czy dziecko jest w stanie samemu zaadoptować się do sytuacji, czy może będzie potrzebne wsparcie specjalisty.

To może być trudne wyzwanie dla dziecka, więc jeśli czujemy, że nie jesteśmy w stanie sami zaadoptować dziecka do nowego otoczenia lub widzimy, że dziecko sobie nie radzi – warto jest skorzystać z pomocy psychologa, który pomoże przejść dziecku ten etap.

Sprawdź też artykuł DZIECKO BEZ OJCA – JAKI WPŁYW NA DZIECKO MA WYCHOWYWANIE BEZ OJCA